Bilirübin Nörotoksisitesi
Prof.Dr. Mehmet Vural
İÜ Cerrahpaşa Tıp Fak., Çocuk Sağlığı ve Hast.



"Kernikterus bir Almanca kelime olup, ileri düzey sarılık sonucu ölen bebeklerin, bazal ganglia’larının sarı renge boyanması durumları için kullanılmıştır. Her ne kadar bu konudaki ilk otopsi sonuçları, 1847 yılında Jaques Hervieux ve 1875 yılında meşhur Virchow’un asistanı Johannes Orth tarafından yayınlandıysa da, asıl tanımlama ve “Kernikterus = nucleus’un sarılığı” teriminin kullanımı 1903 yılında Christian Schmorl tarafından olmuştur. Schmorl, çalışmasında, bazı beyin hücrelerinin daha koyu sarı, bazılarının ise daha açık sarı olduğunu saptamıştı. Daha sonraki yayınlar, 1 asır önce yapılan gözlemlerin doğruluğunu onaylar şekilde, nöronlar ve glialar arasında bilirübin sensitivitesi açısından fark olduğunu göstermişlerdir. Schmorl’un yine o tarihlerde sorduğu soru halen tartışılmaktadır: Önce hücre ölümü olup daha sonra mı bilirübin bağlanması olmakta yoksa önce bilirübin hücre içine girip daha sonra hücre ölümüne mi sebep olmaktadır? Son senelerdeki bilirübin nörotoksisitesi ile ilgili yapılan çalışmalar daha çok ikinci görüş lehine sonuçlar vermekteyse de hücresel düzeydeki araştırmalar yoğun olarak devam etmektedir.

İndirekt bilirübinin nörotoksik olduğu ve yüksek düzeylerinin kernikterus oluşturduğu bilinmektedir. Bilirübinin toksik olmayan prekürsörü biliverdinin vücuttan uzaklaştırılmayıp, potansiyel olarak toksik olan bilirübin molekülüne çevriliyor olmasının sebebi hala anlaşılamamıştır. Diğer taraftan indirekt bilirübinin düşük düzeylerde antioksidan etkileri olduğu idiia edilmektedir. Obstrüktif sarılığın dışlanabildiği durumlarda serum indirekt bilirübin düzeyleri total serum bilirübin (TSB) konsantrasyonu ölçümüyle değerlendirilmektedir. Hernekadar Amerikan Pediatri Akademisi’nin yayınladığı rehberlerde TSB, kernikterus riskini belirleyen en önemli faktör olarak kabul ediliyor olsa da, klinik olarak, TSB’nin 20 mg/dl üzerinde olduğu olgularda, kişisel risk tayininde zayıf bir yol gösterici olduğu da bilinmektedir. Yenidoğan dönemindeki orta derecedeki hiperbilirübinemili (13,6 – 26 mg/dl) olguların 12. aydaki değerlendirilmelerinde minör nörolojik disfonksiyonlarının varlığı da saptanmıştır."

Comments: (0)