Submitted by: sdemir   Date: 2009-04-08 06:43
KLİNİK BİYOKİMYADA ÖLÇÜM BELİRSİZLİÐİ
(Uzmanlık Tezi)
Dr.Berrin Berçik İnal
İstanbul-2007

Tam metin için tıklayınız

Belirsizlik, rastlantısal etkilerin yönü belli olmayan etkileri sebebiyle, sonuç etrafında karşılaşılabilecek değerlerin yer alabileceği sınırları belirleyen kantitatif bir veri olarak ifade edilir. Bir dizi belirsizlik birleşeni bir araya getirilip ölçüm belirsizliği olarak verilir. Klinik biyokimya laboratuvarının kalitesinin arttırılması için belirsizlikle ilgili hesaplamaların yapılması gereklidir. Tip A ve Tip B diye ayırdığımız belirsizlik hesaplamaları bizim için önemlidir. Tip A ile istatistiksel hesaplamalarla yapılan bir takım veriler değerlendirilmektedir. Örneğin tekrarlanabilirlik çalışmasında elde edilen %CV (%RSD) değerini &��n değerine bölmek gibi. Bu sonuç tekrarlanabilirlik belirsizliğini standart belirsizlik) vermektedir. Tip B de ise, daha çok sertifika değerleri kullanılmaktadır. Bu değerleri hesaplarken de normal dağılım, üçgen dağılım, dikdörtgen dağılım, güven aralığı ölçütleri kullanılmaktadır. Örneğin cam malzeme kullanılmışsa ve üretici firma sertifika değerini vermişse, ± değerden sonraki değeri karekök 6’ya bölünür. Bu değer cam malzeme için standart belirsizlik değeridir. Bir bileşenin dağılım tipi dikdörtgen dağılım ise sertifika değeri (± den sonraki değer) karekök 3’e bölünür. Normal dağılımla bildirilen bir sertifika değeri varsa (örneğin kalibratör sertifika değeri gibi) ± den sonraki değer 2’ ye bölünür.
Bu bileşenler, yapılan ölçümler, sertifikadaki bilgiler ve bir takım tahmini değerlerden yola çıkılarak değerlendirilir. Belirsizlik bileşenleri:
Kalibratör ve kalibrasyon kayma belirsizliği
Kit sertifika belirsizliği
Deneysel tekrarlanabilirlik belirsizliği
Belirsizlik bileşenlerinin ortalamaya göre karelerinin toplamının karekökü alınarak ortalamaya göre standart birleşik belirsizlik (uc/ Canaliz) bulunur. Buradan bulunan standart birleşik belirsizlik (uc) uygun bir k faktörü (coverage factor=kapsam faktörü) ile çarpılır.Genişletilmiş belirsizlik (U=. k×uc) bulunur. Sonuç, X±U olarak verilir.(X=Canaliz) Örneğin: Kapsam faktörünü 2 kabul ederek genişletilmiş belirsizliği buluruz ki bu da dağılımın % 95’ini temsil eder. %99’luk bir kapsam için k değeri 3 olarak alınmalıdır. Çalışmamızda idrar ve BOS’da protein ölçümünü yapmak için biüret yöntemini klinik kimya analizörüne uyarladık. Mevcut çalışılan yöntem Molibdat-Pyrogallol Red ile 60 belirsizlik hesaplanarak karşılaştırıldı. Sonuç olarak, ölçüm belirsizliği klinik biyokimya laboratuvarlarında mutlaka saptanması gerekir. Ölçüm belirsizliği sonucun kalitesi ve güvenilirliği hakkında bilgiler sağlar. Preanalitik, analitik, postanalitik belirsizliklerin yeterince irdelenmesi ve üretici firmaların bu değerler konusunda açık ve titiz olmaları gerekmektedir. Günümüzde her biyokimyasal analiz sonucu, ölçüm belirsizliği ile birlikte raporlanmalıdır.
Tagler: Hiç etiket yok

Comments: (0)

Henüz yorum yapılmamış