Kalsiyum ve Fosfor Metabolizması ile İlgili Acil Durumlar
Dr. Neşe ÇOLAK


Kalsiyum Metabolizmasını İlgilendiren Acil Durumlar
Serum kalsiyum konsantrasyonu 8.5-10.5 mg/dL (2.1-2.5 mM) arasında tutulmaktadır. Normal koşullarda serum kalsiyum konsantrasyonu, gastrointestinal sistem, kemikler ve bobrekten ekstraselluler sıvıya karışan kalsiyum ile, iskelet sistemine coken ve idrarla atılan kalsiyum arasındaki dengeye bağlıdır. Hiperkalsemi, kemikler, gastrointestinal sistem ya da bobreklerden ekstraselluler sıvıya karışan kalsiyum miktarı, plazmadan uzaklaştırılan kalsiyum miktarından fazla olduğunda gelişen patolojik bir durumdur Tablo 1).

Tablo 1. Hiperkalsemi nedenleri
Primer Hiperparatiroidi
Maligniteler
Maligniteye bağlı humoral hiperkalsemi
PTHrP e bağlı (solid tumorler, erişkin T hucreli losemi sendromu)
1,25 (OH)2 D vitaminine bağlı (lenfomalar)
Ektopik PTH sekresyonuna bağlı (cok nadir)
Lokal osteolitik hiperkalsemi (multipl myelom, losemi ve lenfomalar)
Granülomatöz hastalıklar
Sarkoidoz
Berilyoz
Wegener granulomatozu
Tuberkuloz
Histoplazmoz
Koksidiyoidomikoz
Kandidiyaz
Nokardiyoz
Kedi tırmığı hastalığı
Eozinofilik granulom
Crohn hastalığı
Endokrinopatiler
Tirotoksikoz
Feokromositoma
Surrenal yetersizliği
VIPoma
İlaçlar
A vitamini intoksikasyonu
D vitamini intoksikasyonu
Tiazid grubu diuretikler
Lityum
Sut-alkali sendromu
Ostrojenler, androjenler, tamoksifen
Teofilin
İmmobilizayon
Akut böbrek yetersizliği
Parenteral nütrisyon
Familyal hipokalsürik hiperkalsemi
Bebeklikte görülen idiyopatik hiperkalsemi
Williams sendromu
PTHrP: parathormon ile ilişkili protein (parathormon-related protein)
1,25 (OH)2 D: 1,25 dihidroksi D vitamini

Hiperkalsemiye bağlı nöropsikiatrik semptomlar başlangıçta, konsantrasyon güçlüğü ve uyku süresinin artışı şeklindedir. Hiperkalsemi derecesi arttıkça, depresyon , konfüzyon ve nihayet koma gelişebilir. Kas güçsüzlüğü sıktır. Gastrointestinal sistem bulguları kabızlık, iştahsızlık, bulantı ve kusma şeklindedir. Klinik bulgular genellikle serum kalsiyumu 12 mg/dL den yüksek olduğunda ortaya çıkmaktadır.
Hiperkalsemide EKG de QT aralığında kısalma, bradikardi ve birinci derece AV blok görülebilir. Hafif hiperkalsemisi (< 12 mg/dL) olan hastalarda genellikle semptomlar gelişmez. Bu nedenle acil tedavi gerekli değildir. Fakat kalsiyum > 14 mg/dL ise, tedavi hemen başlatılmalıdır. Kalsiyumun orta derecede yüksek olduğu hastalarda (12-14 mg/dL) özellikle semptomların varlığında yoğun şekilde tedavi gereklidir. Genellikle serum kalsiyumu > 12 mg/dL olduğunda semptomlar beklenmelidir. Serum kalsiyumunun <12 mg/dL olduğu hastalar, oral hidrasyon, tuz alımı ve immobilizasyondan kaçınılması gibi önlemlere cevap verirler.

Tam metin için tıklayınız

Comments: (0)